Het is een technologie die begon als een hulpmiddel voor precieze tooncorrectie, maar al snel uitgroeide tot een artistieke expressievorm: de autotune. Of je nu een fan bent of niet, de impact van autotune op de muziekindustrie is onmiskenbaar. Maar hoe begon het allemaal? En welke rol speelden artiesten als Cher, Kanye West en T-Pain in de evolutie van dit fenomeen?
Autotune werd in 1997 ontwikkeld door Andy Hildebrand, een geofysicus die oorspronkelijk werkte aan technologie voor oliewinning. Hij bedacht een algoritme waarmee zangpartijen nauwkeurig gestemd konden worden. Het oorspronkelijke doel van autotune was simpel: zangers helpen om zuiver te klinken en valse noten te corrigeren. Het was bedoeld als een onzichtbaar hulpmiddel, een gereedschap dat kleine foutjes kon maskeren zonder dat de luisteraar het doorhad.
De grote doorbraak van autotune als hoorbaar effect kwam in 1998, dankzij Cher’s iconische hit Believe. Voor het eerst werd de correctiesoftware niet alleen gebruikt om toonhoogte te corrigeren, maar ook als een artistieke tool. Cher’s stem klonk alsof ze door een futuristisch filter werd gehaald, wat haar zang een bijna robotachtig effect gaf. Dit gebruik van autotune, nu vaak aangeduid als de “Cher-effect”, liet zien dat de technologie veel meer was dan een hulpmiddel – het was een artistieke keuze. Hoewel de techniek aanvankelijk geheim werd gehouden door de producers van Believe, groeide het nummer uit tot een cultureel fenomeen en veranderde het de perceptie van autotune voorgoed.
Een andere naam die onlosmakelijk verbonden is met autotune, is T-Pain. In de vroege jaren 2000 omarmde hij de technologie volledig en gebruikte hij het als kenmerkend onderdeel van zijn sound. Hits als Buy U a Drank en Bartender lieten horen hoe autotune kon worden ingezet om emoties te versterken en melodieën te verrijken. Hoewel T-Pain vaak werd bekritiseerd en zelfs belachelijk gemaakt – Usher vertelde hem ooit dat hij “de muziek had verpest” – bleef hij experimenteren met de technologie. Uiteindelijk bewees T-Pain zijn muzikale talent door jaren later een Tiny Desk Concert te geven zonder autotune, waarbij hij zijn pure vocale vaardigheden liet horen.
Ook Kanye West deed een paar duiten in het autotune-zakje. In een interview bekende Kanye ooit dat hij autotune haatte, en toch werd zijn album 808s & Heartbreak uit 2008 een meesterwerk dat zwaar leunde op de technologie. Met nummers als Heartless en Love Lockdown gebruikte Kanye autotune op een manier die rauw en emotioneel aanvoelde, een contrast met het glanzende en gepolijste gebruik ervan door eerdere artiesten. Zijn werk toonde aan dat autotune niet alleen gebruikt kon worden voor perfectie, maar ook om kwetsbaarheid en imperfectie te benadrukken.
Autotune heeft in de loop der jaren zowel bewondering als controverse opgeroepen. Critici wijzen vaak op het verlies van authenticiteit en beschuldigen artiesten van het verhullen van hun vocale tekortkomingen. Maar tegelijkertijd heeft autotune nieuwe artistieke mogelijkheden geopend. Het is niet langer alleen een correctietool; het is een instrument op zich, net als een gitaar of synthesizer. Wat begon als een technisch hulpmiddel, is uitgegroeid tot een symbool van innovatie en transformatie in de muziek.