De meest bezongen stad ter wereld móet wel New York zijn. Iedereen kent Frank Sinatra’s ‘New York, New York’ of Alicia Keys’ ‘Empire State of Mind’. Mensen die mij kennen zal het niet verbazen dat ik vooral lekker ga op The Strokes’ ‘New York City Cops’ of LCD Soundsystems ‘New York, I Love You, but You’re Bringing Me Down’. En als je voor de gein deze wiki afspeurt zal je vanzelf constateren dat er voor ieder wat wils tussen zit.
Ik wil het nu hebben over een ander plekje in Amerika: Alabama. Naar mijn smaak een tamelijk kleurloze staat, omgeven door spraakmakende staten zoals Florida, Texas, Mississippi en het muziekminnende Tennessee. Het ligt in het zuiden van Amerika en dat zuiden ligt in de jaren zeventig behoorlijk onder vuur. Notoire mopperkont Neil Young – die zich dan al onmogelijk heeft gemaakt in Buffalo Springfield en supergroep Crosby, Stills, Nash & Young – klaagt in zijn succesvolle soloplaat After the Goldrush (1970) over het conservatieve zuiden. In het nummer ‘Southern Man’ zingt hij over een blanke zuiderling die zijn slaven misbruikt. Young vraagt zich hardop af waar donkere mensen deze misstanden aan te danken hebben, wanneer ze worden terugbetaald door de southern man en Young refereert naar het kruisbranden door de Ku Klux Klan – een organisatie die in Tennessee ontstond.
Young heeft succes met de plaat en zijn geklaag over de southern man, en dat kon hij wel gebruiken nadat zijn eerste twee soloplaten matig waren ontvangen. Never change a winning team, dus bij zijn volgende plaat ging hij nog wat verder in zijn gemopper. Het legde hem wederom geen windeieren: Harvest (1972) werd zijn meest succesvolle plaat. Het nummer ‘Alabama’ is een soort vervolg op ‘Southern Man’, met wederom een middelvinger naar racisme. Let maar eens op de zinsnede “See the old folks tied in white ropes”.
In de hitlijsten sneeuwt het nummer wellicht een beetje onder omdat Neil Young op dezelfde plaat klappers brengt als ‘Heart of gold’, ‘Old man’ en ‘The needle and the damage done’. Of kijk nu op Spotify: ‘Alabama’ behoort tot de minst gestreamde nummers van de plaat. Desalniettemin lokt hij reacties uit. Vlakbij Alabama (in Jacksonville, Noord-Florida) timmert ene Ronnie Van Zant aan de weg en hij vindt de kritiek op Alabama maar niks. Hij breekt in 1973 door met zijn band Lynyrd Skynyrd: op de plaat ‘(pronounced ‘lĕh-‘nérd ‘skin-‘nérd)’ staan onder andere de klassiekers ‘Free Bird’ en ‘Gimme Three Steps’.
Bij hun vervolgplaat in 1974 (‘Second Helping’) gebruiken ze hun bekendheid om eens flink af te zetten tegen Neil Youngs gemopper. Wat is er nou mis met het zuiden? “Well I hope Neil Young will remember, a Southern man don’t need him around, anyhow” zingt Van Zant in het nummer dat ook maar gewoon ‘Sweet Home Alabama’ moet heten – een reactie op Youngs werk. De groep breekt door met dit nummer, dat ook vandaag de dag nog steeds succesvol is. Het staat bijvoorbeeld sinds de eerste editie van de Top 2000 tussen de bovenste 500 nummers.
Een grapje, aldus Van Zant. Hij kan niet vaak genoeg noemen hoe erg hij Young waardeert. Young moppert normaliter dan wel graag, in dit geval waardeert hij Van Zant evengoed, want Youngs nummers krijgen extra aandacht. Ze dragen T-shirts van elkaar en ze praten over het uitbrengen van nieuw werk met of van elkaar. Het komt helaas niet zo ver: Ronnie Van Zant overlijdt (samen met twee andere bandleden) door een vliegtuigongeluk in 1977. Neil Young brengt een ode aan de band door binnen twee maanden live on stage het nummer ‘Sweet Home Alabama’ te vertolken. Er zijn helaas geen beelden van, wel een audiofragment.