Campagnemuziek in Amerika

Campagnemuziek in Amerika

Het meest rijk op het gebied van campagnemuziek zijn natuurlijk de Verenigde Staten, een land met de langste politieke campagne-traditie, eindeloze budgetten en ongeëvenaard veel media-aandacht over de hele wereld. Het tweepartijenstelsel zorgt er tevens voor dat er veel betrokken artiesten zijn: immers, hoe meer partijen er zijn, hoe groter de groep kiezers die je van jezelf vervreemdt. Onderaan lees je alles over de geschiedenis en welke artiesten zich roerden in eerdere presidentiële campagnes.

De campagne werd in augustus 2023 muzikaal afgetrapt door de onbekende countryzanger Oliver Anthony met het nummer Rich Men North Of Richmond. Met “rijke mannen boven Richmond” bedoelt hij natuurlijk de politici in Washington DC. Hij bezingt dat de Amerikaanse droom voor veel Amerikanen onhaalbaar is geworden. Toen het werd getoond in het eerste verkiezingsdebat, wisten republikeinen niet hoe snel ze dit nummer moesten omarmen en gebruiken als klacht tegen vier jaar Biden. Zo was het niet bedoeld, aldus Oliver Anthony in een video, hij wilde juist verbinden en knokken tegen polarisatie van politici. Hij wenste geen speelbal te zijn van politici en is tevens geen Republikein. 

Trump en de Republikeinen

Er kwamen gelukkig al snel wat relletjes. Green Day paste de tekst van hun nummer American Idiot aan met anti-Trump teksten en kreeg daar een hoop kritiek op, o.a. van Elon Musk (goh) en de familie Trump. Eminem wilde niet dat een republikeinse kandidaat zijn muziek gebruikt. Johnny Marr hoorde dat Trump muziek gebruikte van zijn band The Smiths (“Please Please Please Let Me Get What I Want”) en was daar not amused over. Het label van de overleden zangeres Sinead O’Connor riep Trump op om haar nummer ‘Nothing Compares To You’ niet meer te gebruiken. Dat deed ook Celine Dion toen Trump ‘My Heart Will Go On’ gebruikte, met de fraaie afsluiter “really, that song?” Ook Isaac Hayes’ nabestaanden zijn het gebruik van Trump zo beu dat ze drie miljoen dollar eisen. Toen Trump eind augustus aankondigde dat Kennedy aansloot bij hem, werd Foo Fighters gedraaid. Ook dit was tegen de wens in van de band. Sterker nog: eventuele royalty’s doneren ze naar Harris. Intussen zijn ook The White Stripes boos.

Donald Trump heeft een rijke traditie met artiesten die geen zin hadden om met hem geassocieerd te worden. Zo verbood Aerosmith Trump om ‘Dream On’ te gebruiken en R.E.M. wilde niet dat het campagneteam ‘It’s the End of the World’ zou gebruiken. Trump beantwoordde dat uiteraard op geheel eigen wijze: hij riep op Twitter dat Aerosmith dankzij hem meer publiciteit voor het nummer had dan de tien jaar ervoor. Er volgden veel artiesten die boos werden dat Trump hun muziek gebruikte: Neil Young, Pharrell Williams, R.E.M., Rihanna, Phil Collins, Village People, Axl Rose, Queen (‘We’re The Champions’ – hoe cliché?), Leonard Cohen, Earth, Wind & Fire, George Harrison (erfgenamen), Pavarotti, Elton John, The Rolling Stones (‘You Can’t Always Get What You Want’ – ja, dat weet hij wel!), Adele, Bruce Springsteen, Creedence Clearwater Revival en… 2Unlimited. Zoals verwacht luisterde Trump naar geen enkele klacht. Met name de klachten van Village People kon hij slecht gebruiken: Trump die ongemakkelijk op ‘YMCA’ danst doet het namelijk erg goed op de socials zoals TikTok, zowel in 2020 als in 2024, waardoor zijn fans er gewoon mee doorgaan, ondanks herhaaldelijk oproepen van de band. Saillant detail: de band zwichtte in 2025 door op te treden bij Trumps inauguratie.

Extra saillant was de keuze voor CCR’s Fortunate Son: frontman Fogerty is een veteraan en schreef het nummer uit boosheid omdat mensen dienstplicht ontlopen vanwege privilege. Zoals Trump, inderdaad. Precies dit was de reden dat John Kerry bij zijn campagne in 2004 tegen Bush, dit nummer gebruikte. Het moge duidelijk zijn, ook muzikaal bezien laten Trumps campagnes zich vooral beschrijven als een waslijst aan relletjes. Alleen met Kanye West gaat het af en toe goed en zowel Kid Rock als Tim Allen is Trump-ambassadeur. Over Kool and the Gang – gedraaid na de roll call – kreeg hij geen klachten, da’s al heel wat voor Trump. En vooruit, ook Merle Haggard, die met het countrynummer ‘America First’ zorgde voor de opkomsttune van running mate Vance. 

Niet verrassend was de keuze van Nikki Haley, die het langst de strijd tegen Trump volhield. Zij gebruikte Survivor’s ‘Eye Of The Tiger’, net als Geert Wilders vaker deed bij overwinningen. Een klassiekertje.

Harris en de Democraten

Dé vraag die lang boven de markt hing was: wat doet Taylor Swift? Toen zij in september een oproep deed aan haar volgers om zich te registeren als kiezers hapten 35.000 swifties. In 2020 sprak Swift zich uit voor Biden en Republikeinen vrezen nu een herhaling daarvan. Trump nam vast de vlucht naar voren en fakete een endorsement. Via verschillende complottheorieën proberen ze Swift en haar vent te beïnvloeden. Of, zoals ze zelf zingt, death by a thousand cuts. In dit artikel lees je er meer over. Op 10 september maakte ze aan alle onduidelijkheid een eind: Swift steunt Harris. Direct gingen er 400.000 mensen naar de site om zich te registeren.

Toen Biden eerder in Ierland speechte, gebruikte hij I’m Shipping Up To Boston van de Dropkick Murphys. In 2020 was zijn favoriete walk-on song We The People van The Staple Singers, ongetwijfeld vanwege de verbindende lyrics: “You may have the black blood / Or you may have the white blood / But we are all living on blood / So don’t let nobody slip into the mud”. Zijn meest gebruikte track in 2020 was ‘We Take Care Of Our Own’ van Bruce Springsteen.

Toen Biden in 2024 een stap terug deed en Kamala Harris naar voren schoof, waren de verwachtingen op muzikaal gebied hooggespannen. In 2020 ging ze namelijk viral door te kiezen voor ‘Work That’ van Marie J. Blige (beelden). Als een van haar eerste daden als presidentskandidaat vroeg ze aan Beyoncé toestemming om haar nummer ‘Freedom’ te gebruiken in haar eerste campagnevideo.

“Een perfect gekozen campagnesong”. Een TikTok-video met tientallen miljoenen views wordt daarnaast begeleid met het nummer ‘Femininomenon’ van Chappell Roan. Steun kwam ook van de populaire Kesha. Harris sprong ook direct op de trein van Charli XCX. Zij heeft de muzikale wereld in haar greep met haar album ‘Brat’, een bejubelde plaat die in ieder hip koffiebarretje te horen is. Door de hype wordt deze zomer ook wel brat summer genoemd. De limoenkleurige cover, die veel terugkomt in memes op de socials, staat symbool voor de leefcultuur van jonge mensen – met name vrouwen. Harris veranderde haar header op Twitter in stijl van ‘Brat’ en er verscheen deze viral van Harris met daaronder het nummer ‘360’ van de plaat Brat. Charli XCX sprak direct haar steun uit: kamala IS brat. Er volgden zelfs (onofficiële) Brat/Harris-croptops. CNN-presentator Tapper snapte niks van het Brat-concept: “So is the idea that we’re all kind of brat, and Vice President Harris is brat?” #boomer

Wil je Harris jouw favoriete artiest laten aanbevelen? Daarvoor is ‘Kamala holding vinyl’ in het leven geroepen. Jij voert jouw favoriete LP in en voila: Harris houdt het vast. Mijn creatie. 

Op de Democratische conventie zagen we dat Doug Emhoff – Kamala’s man – koos voor ‘You get what you give’ en daarmee Biden een hart onder de riem stak. Obama en Biden kozen voor ‘hun’ klassiekers: resp. ‘City of blinding lights’ en ‘Higher and higher’. Helaas geen 1996-Macarena toestanden… Rapper Lil Jon, Stevie Wonder, Pink en John Legend kwamen optreden. Wat uniek was aan de conventie, was de zogenaamde ‘roll call’. Normaliter een suffe bedoening waarin iedere staat langskomt en zijn steun uitspreekt in de kandidaat, maar de democraten maakten er een feestelijk geheel van door iedere staat te ondersteunen met een lied. Hieronder een overzicht van alle nummers per staat. Check hier de video die viral ging, hier de playlist die op veelvuldig verzoek werd gemaakt en hier meer achtergrond bij de muziekkeuze.

Geschiedenis van campagnemuziek in Amerika

Onderaan deze pagina vind je een totaaloverzicht. Ik vertel hieronder eerst over vijf klassiekers en daarna analyseer ik de campagnemuziek van dé campaigner: Obama. Wist je trouwens dat ‘onze’ Ronnie Tober ooit een rol speelde in de Amerikaanse verkiezingen? Kijk maar eens deze video. Alles weten over de verkiezingen van 2024? Check dan deze pagina.

Vijf klassiekers uit de geschiedenis

1932 (Franklin Roosevelt): Annette Hanshaw – Happy Days Are Here Again

Dit was precies het hoopvolle nummer dat kiezers nodig hadden tijdens The Great Depression. (Als je denkt dat dit het eerste voorbeeld van campagnemuziek was, dan heb je het mis. Lees hier alles wat hieraan vooraf ging.)

1960 (John F. Kennedy): Frank Sinatra – High Hopes

Sinatra was ‘hot’, net als JFK. Het nummer paste perfect bij de tijdsgeest, maar was ook authentiek omdat de hoopvolle boodschap bedoeld leek voor JFK, de democraten en heel Amerika. Sinatra herschreef zelfs wat zinnen waardoor het op maat geschreven was.

1984 (Ronald Reagan): Bruce Springsteen – Born in the USA

Het republikeinse campagneteam realiseerde zich te laat dat Born in the USA eigenlijk een maatschappijkritisch nummer is. (Romney maakte met dit nummer (kijk) later dezelfde fout.) Dat was niet de enige misser: de democraat Bruce Springsteen wilde niet dat republikein Reagan het nummer zou gebruiken en protesteerde openlijk. Sindsdien bellen de democraten voor hun campagnelied altijd even naar Bruce, die graag helpt.

1992 (Bill Clinton): Fleetwood Mac – Don’t Stop

‘Don’t Stop’ oogt wellicht als een veilige keuze, maar het nummer heeft alles wat de Amerikaanse kiezer toen nodig had. Het was nostalgisch (voelt als: vóór acht jaar Bush was alles beter, daar willen we naar terug), zonder dat het dit expliciet uitsprak. Daarnaast was het energiek en uptempo. Een lekkere meeklapper.

2008 (Hillary Clinton): Golden Earring – When The Lady Smiles

Yes! Eindelijk een nummer van Nederlandse bodem (ok ok, in navolging van haar man die ‘Radar Love’ gebruikte), maar wel erg gezocht om de gender-troef te kunnen spelen. Toen Clinton en haar team erachter kwamen dat in de videoclip een non wordt aangerand, werd er snel een andere keuze gemaakt. Hadden ze wellicht eerder kunnen bedenken… Clinton was ook de mist in gegaan toen ze haar playlist deelde: die bevatte vrijwel uitsluitend nummers die de afgelopen vijf jaar waren uitgebracht. Geloofwaardig? Nee. Verschillende media grapten over de aanwezigheid van jonge campagneleden in haar team die ongetwijfeld dit lijstje hadden samengesteld. Ook op haar keuze voor Céline Dion (‘You and I’) werd door de pers slecht gereageerd: géén Amerikaanse artiest. Meer succes had ze met het gebruik van ‘9 to 5’ van Dolly Parton: een hardwerkend en vrouwelijk rolmodel.

Campagnemuziek van Obama

Dé campaigner is natuurlijk Obama en dus is het relevant zijn campagnemuziek te analyseren. Obama is een echte muziekfreak, getuige zijn jaarlijkse Spotify-lijst die hij deelde, het feit dat hij af en toe zelf een moppie zong en natuurlijk zijn muziekfeesten in het Witte Huis. Hij deed iets dat veel presidenten niet durfden omdat Nixon er zo hard mee had gefaald: hij liet een eigen nummer maken. ‘Yes we can’ van will.i.am was wél raak.

Obama wedde niet op één paard. Ook onder andere ‘Signed, Sealed, Delivered, I’m Yours’ van Stevie Wonder werd gebruikt (ook een lekker klapnummer), ‘Think’ van Aretha Franklin en van Bruce The Boss Springsteen ‘The Rising’ en ‘We Take Care of Our Own’. Alle nummers ademden optimisme en zeiden ook iets over de demografische doelgroep, omdat ook donkere artiesten werden gekozen. Obama zette een nieuwe standaard en in 2020 zag je het verschil toen Trump alleen ‘witte’ nummers koos en Joe Biden bewust ook koos voor donkere artiesten en artiesten die er goed opstonden in de lhbti-gemeenschap, zoals Lady Gaga.

Totaaloverzicht

Hieronder vind je een overzicht van prominente presidenten en presidentskandidaten en hun muziekkeuze:

• 1932 – Franklin D. Roosevelt – Happy Days Are Here Again
• 1948 – Harry Truman – I’m Just Wild About Harry
• 1960 – John F. Kennedy – High Hopes
• 1968 – Richard Nixon – Nixon’s The One
• 1972 – George McGovern – Bridge Over Troubled Water
• 1976 – Jimmy Carter – Why Not the Best
• 1976 – Gerald Ford – I’m Feeling Good About America
• 1980 – Ronald Reagan – California, Here I Come
• 1984 – Ronald Reagan – Born in the USA
• 1988 – George H.W. Bush – This Land is Your Land
• 1992 – Bill Clinton – Don’t Stop
• 2000 – George W. Bush – I Won’t Back Down + Only in America
• 2000 – Al Gore – You Ain’t Seen Nothing Yet
• 2004 – John Kerry – Fortunate Son
• 2008 – John McCain – Take a Chance on Me
• 2016 – Bernie Sanders – Talkin’ ‘bout a Revolution + America
• 2020 – Joe Biden – Higher and Higher 
• 2020 – Bernie Sanders – Power To The People
• Obama zie boven