Geschiedenis van de campagnemuziek

Geschiedenis van de campagnemuziek

Thorbecke, grondlegger van onze grondwet, was er trots op dat hij geen campagne voerde en weinig mensen sprak; het zou hem immers kunnen beïnvloeden in zijn werk. Politieke campagnes in Nederland zagen vanaf de jaren twintig het levenslicht, het moment dat iedere Nederlander mocht stemmen. Er werden massabijeenkomsten georganiseerd waar politici het volk toespraken. Af en toe werd er gezongen, bijvoorbeeld het socialistische strijdlied ‘De Internationale’. Toen die zaaltjes in de jaren vijftig en zestig steeds leger werden, de massamedia in opkomst was en in de Verenigde Staten steeds professionelere politieke campagnes werden gevoerd, konden Nederlandse politici niet achterblijven. 

Dixieland & Den Uyl

De jaren zeventig waren een politieke periode in ons land en dat zorgde ervoor dat de campagnes levendiger werden. De eerste echte campaigners in Nederland waren de scherpe debaters Joop den Uyl en Hans Wiegel (debatten waren nieuw en over komen waaien uit Amerika). In 1972 voerde Wiegel een spraakmakende campagne onder het motto ‘Houd Den Uyl uit het Catshuis’ en legendarisch werd het televisiedebat waarin hij naar Den Uyl wijst en zegt “Sinterklaas bestaat, hij zit daar!”. Den Uyl werd gesteund door Jaap van de Merwe met het nummer: Op De Hele Wereld Is Geen Uyl Te Koop Zo Mooi Als Onze Joop. Een muzikale tegenreactie kwam van Vader Abraham en Boer Koekoek (die met de Boerenpartij in de Tweede Kamer zat): ‘Den Uyl is in den olie’. Het zou niet het laatste campagnelied worden van Vader Abraham: in 2002 steunde hij Pim Fortuyn met ‘Wimmetje gaat, Pimmetje komt’.

De eerste campagneliederen waren enorm politiek. Ook Gerard Cox en Frits Lambrechts mengden zich in het debat en waren uitgesproken links. Bij de VVD voerde de gezelligheid de boventoon. Zowel de christendemocraten als de socialisten waren, en zijn nog steeds, jaloers op de gezellige sfeer bij VVD-bijeenkomsten, waar zware politieke discussies eenvoudig geparkeerd werden. De corporale sfeer werd extra aangezet met dixielandmuziek. Wiegel en Den Uyl leerden Nederland dus niet alleen negative campaigning en debattechnieken, maar ook campagnemuziek. Ook dat was, zo is hier te lezen, eerder allang uitgevonden in de Verenigde Staten.

Muziek over politici

Het was ook de aftrap van muziek óver politici, waarin natuurlijk werd geprobeerd de kiezer te sturen. Los van de nummers over Den Uyl verschenen verschillende punknummers zoals ‘Van Agt Casanova’ van Paul Tornado en ‘Van Agt’ van Tedje en de Flikkers. Dit zien we ook anno nu nog terug: Hang Youth maakte in 2021 ‘Ik geef een nier voor geen Rutte IV’, Arjen Lubach maakte in 2019 ‘Beter dan Baudet in bed’ en in de hiphopscene worden verschillende diss raps over Geert Wilders gemaakt. En dus het eerdergenoemde ‘Wimmetje gaat, Pimmetje komt’. 

Uitdaging voor Nederlandse partijen

Muziek gebruiken is voor Nederlandse campaigners lastig te gebruiken in politieke campagnes, en wel om drie redenen. Allereerst moet je de portemonnee trekken als je muziekrechten wil afkopen in reclamespotjes, terwijl het geld vaak niet tegen de plinten klotst. Daarnaast zijn artiesten vanwege de cultuur in Nederland vaak niet happig om zich te binden aan politieke partij. Dat heeft er ook mee te maken dat jezelf binden aan één partij, automatisch betekent dat je tegen heel veel andere partijen bent. Artiesten hebben zich geen zin te verbinden aan een partij, zo ondervonden CDA’ers toen ze ‘De glimlach van een kind’ gebruikten in 2006 en PVV’ers toen ze ‘België’ gebruikten in 2005. Wat dat betreft is Amerika een stuk veiliger, waar jezelf verbinden aan de democraten in de toch wel linkse cultuurscene, je zelden fans kost en ongetwijfeld meer fans oplevert. Tot slot is negative campaigning, en dat extra aanzetten in muziek, erg lastig in Nederland want je komt elkaar toch weer tegen aan de formatietafel. Dat verdomde poldermodel belemmert de opmars van Nederlandse campagnemuziek…

Waarom campagnemuziek?

Maar waarom zou je überhaupt muziek gebruiken in je campagne? Om dat te beantwoorden ben ik in wat onderzoeken gedoken naar muziekgebruik in reclames. Het Engelse Thinkbox concludeerde na onderzoek dat audio de aandacht van de tv-kijker succesvol naar het scherm trekt. Mindshare maakte duidelijk dat audio door middel van emotional transfer het brein activeert. Les Binet e.a. concludeerde dat reclame met muziek effectiever is dan zonder, en dat ‘passende’ muziek zelfs zorgt voor 16% toename in effectiviteit (merkbekendheid, -voorkeur en aankoopintentie) vergeleken met reclame zonder muziek. Oftewel, muziek kan je positioneren en zorgt voor effectievere uitingen. En vergeet de waarde van een ‘endorsement’ niet van een beroemde muzikant – hoewel dat altijd onderwerp van discussie is. Over Oprah bleek uit onderzoek van de Northwestern University in Illinois dat haar steun Obama wel tot een miljoen stemmen heeft opgeleverd.

Geer & Goor zongen dan ook vaak een moppie voor ‘hun’ VVD (hoewel eerstgenoemde later flirte met FVD) en in 2021 zagen we dat ook Henk Wijngaard (CDA) en rapper Duncan (FVD) liedjes maakten. Maar de godfather van de campagnemuziek in Nederland is natuurlijk Bob Fosko, hij werd jarenlang succesvol ingezet door dé campagnepartij van Nederland: de SP. Zie onder een opsomming van deze nummers. Je ziet dat deze liedjes heel duidelijk proberen een merkassociatie op te bouwen. Een alternatief is, zoals we vooral tijdens de Gemeenteraadsverkiezingen vaak zien (zie onder de analyse uit 2022), dat je puur focust op het genereren van aandacht.  

Buitenland

Buitenlandse campagnemuziek-klassiekers zijn bijvoorbeeld May die danst op Dancing Queen, deze parel die werd gebruikt na de catastrofe van Liz Truss en One More Time bij de herverkiezing van Macron. Hilarisch was ook de catastrofe van Sunak in 2024: toen hij nieuwe verkiezingen aankondigde, zetten demonstranten het nummer ‘Things Can Only Get Better’ van D:Ream op – een nummer waar Blair ooit campagne mee voerde. De Britse media hadden het al gauw over ‘things can only get wetter’. In de finale van de campagne was vooral deze video van Farage smullen. In Hongarije probeert Orbán de populaire rapper Azahriah te omarmen en hij zei op TikTok dat hij het nummer ‘param-param’ gister nog luisterde. Niet alleen klopte de titel niet (‘Rampapapam’), ook is het een ode aan cannabis in plaats van aan voetbal, zoals hij suggereerde in het filmpje. De rapper zelf heeft geen behoefte aan de endorsement. Het rijkste campagnemuziek-land is natuurlijk de Verenigde Staten, lees er hier alles over.

Uitslagenavonden

Misschien wel het meest spraakmakend is de muziek die je hoort op uitslagenavond. VVD koos in 2012 voor een nummer met de lyrics “It was never, never an honest word, that was when I ruled the world” en D66 in 2017 met “You see that girl with the big tic tac (…) Head to the floor, girl (…) Rote your body cause me love how you spinning it. Make the TRUMPETS blow!”. GroenLinks koos voor ‘I gotta feeling’, maar dat hadden PvdA en D66 en zelfs de republikeinse kandidaat Ted Cruz allang gedaan. Smaakvoller waren de keuzes vol zelfspot van CDA in 2012 “I get knocked down, but I get up again”, PvdA in 2017 met ‘Waterloo’ en VVD met ‘Sweet Caroline’ in de campagne dat Rutte om Caroliene had geroepen in een debat waarin hij zijn tekst niet meer paraat had. ‘Sweet Caroline’ werd later uiteraard gekaapt door Caroline van der Plas. Lees hieronder een gedetailleerde analyse per jaar:

Campagnemuziek in 2012

De verkiezingen 2012 werden – net als in 2017 – geframed door media als een tweestrijd, al klopte dat deze keer wel. Omdat Samsom het RTL-debat zo goed deed (en Roemer zo slecht), schoot PvdA omhoog in de peilingen en was dat hét alternatief voor de rechtse regering Rutte I die we net hadden gehad, waar Rutte de premierbonus tegemoet zou zien. 

Qua reclamefilmpjes was het wederom niet erg spectaculair en zeker niet op muzikaal gebied, omdat er geen bekende muziek werd gebruikt (ongetwijfeld te duur). SP had een eigen campagnenummer gemaakt (kijk) en in de video van ChristenUnie zat een soort van ‘We Are The World’-achtig eigen campagnenummer in verwerkt (kijk). Ik vrees niet voor herhaling vatbaar… De video die het meest bleef hangen was de gezinsfilm van de PvdA (kijk). Niet vanwege de muziek, maar omdat Samsom die na z’n echtscheiding als een boomerang terug kreeg. 

VVD: Coldplay – Viva La Vida (2008)

Dan de verkiezingsavond. VVD won met het spectaculaire aantal van 41 zetels en speelde ‘Viva La Vida’ af toen Rutte de overwinning kwam claimen. Het was een beetje net zo’n misser als Trump later met Fortunate Son want in een campagne waar Rutte als leugenaar werd weggezet draaide VVD doodleuk bovenstaand Coldplay-nummer met hierin deze tekst: “It was never, never an honest word, that was when I ruled the world”. Oeps… Nou ja, de stemmen zijn toch al binnen en het was gewoon een lekker opzwepend nummer, toch?

PvdA: Handsome Poets – Sky On Fire (2012)

Samsom en zijn PvdA hadden ook een eclatante overwinning en behaalden 38 zetels. Zij vierden dit met ‘Sky On Fire’. Een veilige, energieke en ook wel mooie keuze van een Nederlandse band die al bekend was geworden dankzij de Olympische Spelen van 2012 waar ze dé tune waren van de Nederlandse sporters.

SP – Doe mee met de SP (2012)

PVV werd derde maar daar werd geen muziek gesignaleerd. Jammer, bij een eerdere verkiezing had Wilders zich laten onthalen met de klanken van de klassieker ‘Eye of the Tiger’, maar nu was er dus geen muziek. SP dan maar, zij haalden evenveel zetels (15) en ‘vierden’ dat met hun eigen nummer die we net al bespraken. 

CDA: Chumbawamba – Tubthumping (2012)

De christendemocraten verloren fors (uitslag: 13 zetels) en gaven dat een passend muzikaal gevolg: ‘Tubthumping’ van Chumbawamba kwam uit de speakers met de passende tekst “I get knocked down”. Heerlijke zelfspot én hoop in de zin erna: “but I get up again”. Raar dat mensen pas in 2017 over bumor spraken…

D66: Avicii – Levels (2011)

Okay, het was iets minder gênant dan in 2017, maar toen D66 in 2012 twee zetels won en op 12 uitkwam, werd Pechtold onthaald met Avicii’s ‘Levels’. De enige tekst in het nummer is: “Oh, sometimes I get a good feeling, yeah. Get a feeling that I never, never, never, never had before, no no. I get a good feeling, yeah” – en dat past natuurlijk prima bij de overwinning. Alleen de degelijke Pechtold die met zo’n hip dancenummer opkomt, het voelde ietwat wat onwennig…

Campagnemuziek in 2017

In de reclamespotjes van de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 werd vooral Stock-muziek gebruikt. Niet gek, want muziek afkopen is duur en politieke partijen zin niet rijk. Als je nog even terug wilt naar de reclamespotjes van die tijd, kan je hier een overzicht bekijken. Ongetwijfeld zal hooguit die van het CDA je nog heugen. 

Niet minder interessant is om te kijken naar de muziek die werd gedraaid op verkiezingsavond bij de verschillende partijbijeenkomsten.

VVD: Mark Ronson ft. Bruno Mars – Uptown Funk (2014)

VVD won afgetekend (33 zetels) en koos voor ‘Uptown Funk’ van Bruno Mars en Mark Ronson. Ronson is een muziekgrootheid: hij produceerde onder andere de platen van Amy Winehouse. Bruno Mars was evengoed in 2017 al een poosje een populaire artiest. VVD koos voor een bestaande hit, een vrolijk opzwepend nummer. Ondanks dat de tekst niet per se op politici slaat “I’m too hot (hot damn)” een tamelijk veilige keuze.

CDA: Echosmith – Come Together (2013)

CDA werd vlak achter PVV (20) de derde partij met 19 zetels, maar Wilders had slechts een korte persverklaring (hij hoopte immers op meer nadat media een tweestrijd voorspelden en populisme in de hele wereld terrein won), dus we kunnen qua muzikaliteit naar het CDA kijken. Buma werd feestelijk ingehaald met ‘Come Together’ van Echosmith. Opvallend dat het zo’n veilige keuze was, nadat ze juist het meest spraakmakende campagnefilmpje hadden gemaakt.

D66: Sean Paul ft. Sak Noel – Trumpets (2016)

De meest wanstaltige smaak, en daarmee de meest saillante keuze, was het nummer bij de vierde partij: D66 met 19 zetels. Pechtold claimde de overwinning met ‘Trumpets’ van Sean Paul en Sak Noel. Beeld jezelf even Pechtold in met de volgende teksten op de achtergrond: “You see that girl with the big tic tac (…) Head to the floor, girl (…) Rote your body cause me love how you spinning it. Make the TRUMPETS blow!” Het past een beetje bij de 2012-traditie van D66. Eens kijken hoe dat gaat met Kaag…

GroenLinks: Black Eyed Peas – I Gotta Feeling (2009)

Klaver haalde 14 zetels en werd vijfde met zijn GroenLinks. Hij moest met zijn look-a-like-Obama-campagne natuurlijk qua muziek ook terug naar die tijd, en dus werd ‘I Gotta Feeling’ van Black Eyed Peas afgestoft. Enigszins vreemd om een campagne die je zo zwaar laat leunen op de inhoud en verandering, te onderstrepen met het meest gewetenloze kroegnummer.

SP: Adele – Rumour Has It (2011)

De partij verloor één zeteltje ten opzichte van 2012 (toen 15, nu 14 zetels) en profiteerde niet van het grote verlies van PvdA, dus erg positief voelde deze uitslag niet. Adeles ‘Rumour Has It’ werd opgezet en dat was denk ik vooral omdat Rumour qua woord lijkt op Roemer. Er zat dus een heuse woordkunstenaar in het SP-campagneteam…

PvdA: ABBA – Waterloo (1974) 

De meest gevatte keuze van de avond kwam van de grote verliezer: de PvdA met 9 zetels. Gaf het CDA in 2012 al het goede voorbeeld met een klap in het eigen gezicht na een nederlaag, nu zette PvdA met de nodige dosis zelfspot ‘Waterloo’ op van ABBA. PvdA had immers haar Waterloo gevonden… Als je twijfelt of het ‘een bewustje’ was, check dan deze tweet van de dj van de avond:

Anders nog iets? In navolging tot de SP in de vroege jaren en de Amerikaanse presidenten Nixon en Obama, had ook 50Plus een eigen liedje. Krol kon daar heel lekker op dansen, maar het was vooral een beetje een sneue bedoening.

Campagnemuziek in 2021

Er was in 2021 een campagnelied van Henk Wijngaard of HANG YOUTH’s ‘Ik geef een nier voor geen Rutte IV’. Tijdens de NOS op 3-verkiezingsdebatten in 2021 werden alle lijsttrekkers gevraagd om een opkomstnummer in te sturen. Dat deden ze en zo had ik weer wat moois om te analyseren. Goed om te weten: de debatten hadden als doelgroep de jongeren, dus wellicht dat dat de muziekkeuze een beetje beïnvloedde…

Dit zijn alle opkomsten (met dank aan Cas) en onder de video worden alle partijen/lijsttrekkers geanalyseerd door mij:

Ik analyseer ze hieronder per partij:

D66: Ibrahim Maalouf – Una Rosa Blanca (2019)

Ik begin met D66 want Kaag had een prachtige muziekkeuze. De jazzplaat van Ibrahim Maalouf (een Libanees, de plek waar Kaag werkte als VN-gezant) bevat een quote van Obama tijdens zijn historische verbindingsspeech in Havana (2016). Lees hier meer over die speech of hier het gedicht dat Obama aanhaalt. Hieronder lees je de teksten van Obama die werden gebruikt in het nummer ‘Una Rosa Blanca’.

Coltivo una rosa blanca
In his famous, in his most famous poem
José Martí made this offering of friendship and peace
To both his friend and his enemy
Today, as the President of the United States of America
I offer, the Cuban people, el saludo de paz

GroenLinks: Elton John – I’m still standing (1983)

Bijzondere keuze van Jesse Klaver. Hij kiest voor Elton John (wellicht vanwege inclusiviteitsoogpunt?), maar ‘I’m still standing’ is opmerkelijk omdat het gaat over overleven in tijden van tegenspoed. De tekst gaat over een man die zijn zelfvertrouwen teruggewonnen heeft na een pijnlijke echtscheiding. Zou de Koeman-blunder hem zo diep zitten dat hij het gevoel heeft dat er iets rechtgezet moet worden?

FVD: The Beatles – Free as a bird (1994)

The Beatles is altijd een mooie keuze, ook als het een wat atypisch nummer is (het nummer werd na Lennons overlijden door de George, Paul en Ringo gemaakt, waarbij een demotape van John Lennon het uitgangspunt was). Baudet gaf bij Ruud de Wild al aan dat hij het zo’n mooi nummer vond. Baudet koppelt de thematiek slim aan zijn standpunt over de corona-aanpak.

PvdA: Beyoncé – Run the world (girls) (2011)

Ploumen speelt hiermee wel erg duidelijk de vrouwen-kaart (gelukkig koos ze niet voor ‘When the lady smiles’, lees hier waarom) en dat is opmerkelijk voor een partij die eigenlijk voor de zoveelste keer in de geschiedenis een man als lijsttrekker wilde. Wist je trouwens dat het nummer een sample was van ‘Major Lazer’ (3 mannen)? Dat Ploumen (zie filmpje bovenaan) per ongeluk opliep bij Hoekstra’s nummer, toonde dat ze zelf ook niet erg veel gevoel had bij de plaat.

VVD: Jason Mraz – Look for the good (2020)

Prettig nummer dat, zoals de titel al doet vermoeden, enkel positiviteit uitstraalt (“Look for the good in everything“). Je kan er niet echt tegen zijn. Past wel bij de veilige campagne van de VVD. Opvallend is dat Jason Mraz biseksueel en veganistisch is. Probeert Rutte stiekem de inclusieve kaart te spelen?

SGP: Andrea Bocelli – Amazing Grace (2011)

Mooie keuze, werd voor het eerst gezongen door John Newton, een Brit die werkte op slavenschepen. Hij was politicus en streng-religieus. Hij schreef in dit nummer  hoe god hem hielp ondanks dat hij een ellendeling was als slavendrijver. Saillant: Obama zong dit nummer bij de uitvaart van dominee en senator Pinckney, die omkwam tijdens de schietpartij in een kerk in Charleston (2015).

SP: DJ Paul Elstak – Rainbow high in the sky (1995)

Marijnissen koos voor hét Nederlandse happy hardcore-althem. Bijzonder voor een linkse partij die een groot verhaal te vertellen heeft en een rijk verleden heeft op het gebied van campagnemuziek. Het nummer heeft weinig inhoud, behalve dan dat een regenboog staat voor de brug tussen hemel en aarde. Maar of de SP dat wil? Nou ja, DJ Paul Elstaks ‘Kind van de duivel’ was nog ongepaster geweest.

Bij1: Alicia Keys – Underdog (2020)

Populair nummer over een underdog. Het gaat over iemand die laag in de maatschappij staat, iemand waar mensen niet veel van verwachten. Maar juist deze persoon kan ons wel eens positief verrassen… Past erg goed bij het verhaal van Sylvana.

JA21: Johnny Cash – I won’t back down (2000)

Johnny Cash coverde hier Tom Petty in zijn prachtige American Recordings. Het nummer is een anthem voor vastberadenheid, bijvoorbeeld vaak gebruikt na 9/11, en daarmee een passend nummer voor JA21. Saillant is dat Petty in het verleden niet toestond dat George W. Bush het nummer gebruikte voor zijn presidentscampagne in 2000, en stonden de nabestaanden van Petty het niet toe dat Donald Trump het gebruikte voor zijn presidentscampagne in 2020.

CDA: Tiësto ft. Nicola Hitchcock – In my memory (2002)

Weinigzeggend dancenummer uit het begin van Tiësto’s carrière. Zou Hoekstra verwachten dat zijn carrière net zo voortvarend zal gaan als die van Tiësto? Of was de tekst, zie onder, wellicht een geheime boodschap aan Liselotte?

That summer, we talked endlessly
Always, about everything
(…)
We argue, constantly
Disagree, about everything
Distance, nothing new for me

Volt: Nightcrawlers – Push the feeling on (1995)

Wederom een tamelijk weinigzeggend dancenummer en dat is jammer voor een partij die voor het grote publiek nog ingekleurd moet worden. Wel slim dat niemand de tekst verstaat (check bijvoorbeeld deze video) waardoor je ook niks fout kan doen.

PvdD: Sepultura – Refuse/Resist (1993)

Mensen die 6 maart naar Matthijs Gaat Door (kijk!) hebben gekeken, weten dat deze keuze een eigenhandige keuze was van Ouwehand. Zou ze de tekst ook politiek toepasbaar vinden?

War is created
No man’s land
What is this shit?!
Refuse, Resist

ChristenUnie: U2 – One (1992)

Populair nummer, maar politiek gezien een erg veilige keuze. Bekend was dat U2 in grote crisis zat en dat dit nummer de band uit deze crisis hielp. Zou Segers vinden dat z’n partij door Rutte III in crisis zit en moet dit hun ommekeer worden?

Denk: Rag’n’Bone Man – Human (2016)

Prachtig nummer, maar wel opvallend voor een politicus. Azarkan laat hiermee zijn nederigheid zien, omdat we afhankelijk zijn van zaken die hoge machten bepalen:

Some people think I can solve them
Lord heavens above
I’m only human after all, I’m only human after all
Don’t put the blame on me
(…)
I’m only human, I make mistakes

Campagnemuziek in 2022

Net als afgelopen jaren, ben ik ook bij de verkiezingscampagne van 2022 weer op zoek gegaan naar échte campagnemuziek. Natuurlijk is ‘Daar is Sywertje’ ook een beetje politiek en worden er best wat campagnefilmpjes ondersteund met verrassende muziek (bijvoorbeeld deze onheilspellende tunes van de PvdA in Ouder-Amstel) maar dat maakt het nog geen typische campagnemuziek. Check hieronder mijn top-5 van 2022:

1. Speciaal voor Groep de Mos coverde Frans Ashwin het nummer van Donnie ft. René Froger. Hij maakte ‘Ik heb De Mos gestemd’ in plaats van ‘Ik heb die bon gepakt’. Zo mag je de muziek van gemeentepolitiek verwachten: wellicht geen grandioos niveau, wel een pakkende meezinger. Het nummer kreeg een clip nadat het de contest won van ‘Ik ga stemmen’. Helaas kwam er een relletje (what’s new?), want Donnie en Froger waren er niet van gediend, en nu is het nummer van internet afgehaald. Nou ja, je vindt ‘m hier nog. Eerder werd onder de klanken van het themanummer van James Bond (van David Arnold & Nicholas Dodd) de nummer 2 van Groep de Mos aangekondigd: Rita Verdonk. Check hier de hilarische video. Uitslag: De Mos bleef de grootste partij en groeide in zetels en percentage stemmen!
2. Heerlijk nummer van Socialisten 010 met de prachtige lyrics “Wie weet er nou niet dat kapitalisten nooit werkelijk zeggen waarom ze bestaan?” … “Ze hebben de macht, die willen ze houden!” … “Kom socialisten, trek ten strijde!” Origineel van Bots uit 1976, maar deze remake is bijna net zo goed! Socialisten 010 wonnen 1%.
3. Gebaseerd op ABBA’s ‘Money Money Money’ komt Partij Nieuw Laarbeek (PNL) met ‘Ronnie Ronnie Ronnie’ – vrij naar hun lijsttrekker Ronnie Tijssen. Saillant detail is dat in de vorige periode de PNL-wethouder van Financiën (money money money!) ontslag nam toen fractievoorzitter Ronnie tegen de kadernota stemde. Dankzij muziek of wethouder moest PNL helaas zetels inleveren.
4. ‘Ik ga zwemmen, in Bacardi Lemon’ wordt ‘Ik ga stemmen, op Wakker Emmen!’ Wakker Emmen won 4 zetels en werd met afstand de grootste in Emmen.
5. De doedelzak van Wijchen Lokaal, luister! Wijchen lokaal won een zetel.

Wil je meer? Vooruit, nog een paar toegiften:

• “Wat zullen we stemmen?” van Lokaal Hellendoorn, luister! Lokaal Hellendoorn haalde met 13 zetels (+5) een absolute meerderheid!
• Cranendonk Actief! Cranendonk Actief won één zetel.
• Daisy Veenstra doet een stemoproep!

Campagnemuziek in 2023

2023, het jaar dat de verkiezingen er eindelijk weer eens écht toe deden. En als het spannende verkiezingen zijn, dan is er veel campagnemuziek. Denk maar eens terug aan de jaren zeventig… Op deze pagina heb ik de muziek uit 2023 gebundeld.

• De aftrap was van Caroline van der Plas, begin september, toen we nog dachten dat ze wel eens de grootste kon worden… Zij zong The Sound of Silence – waarmee ze wilde zeggen: luister eens wat meer naar elkaar! Ze probeerde zichzelf profileren als kwetsbaar, onderscheidend en dichtbij. Wie deed dat toch eerder? Ja, natuurlijk Hugh Grant in Love Actually onder begeleiding van de Pointer Sisters, maar ook Obama die een vermoorde donkere dominee eerde door Amazing Grace te zingen. Obama noem je normaal gesproken natuurlijk ook in één adem met Van der Plas…
• Een vervolg kwam er in de vorm van ‘Boer Harms’. Van der Plas zou tevens bij de Bevers in Ahoy een boerenmedley doen, maar dat voelde niet goed vanwege de gebeurtenissen in Rotterdam. Volgens Johan Derksen lag het vooral aan haar zangkwaliteit. Laat ik daar maar eens geen mening over vormen 
• Leuk is dat Harry Wesselink is overgestapt van CDA naar BBB. Zong hij 2,5 jaar geleden nog over Wopke (“met Wopke in de gloria wint glansrijk ‘t CDA”), nu is ‘Carolientje’ zijn nummer (“Carolientje wordt de baas”). Is zijn overstap een voorspelling voor de verkiezingsuitslag?
• Wij gaan naar het CDA. Nieuwbakken CDA-leider Bontenbal kan er wat van: hij speelde orgel tijdens een campagnebezoek aan een kerk. Zijn manier om authentiek over te komen en de gelovige achterban te verbinden. Niet voor niets zei hij eerder al op de CDA-site: “ik ben een protestant met een katholiek hart” – wat dat ook moge zijn. Spekkie naar het bekkie van de traditionele CDA-kiezer!
• Tijdens Bontenbals eerste speech citeerde hij Froukjes klimaatnummer ‘Groter dan ik’.
• Na Bontenbals speech op het CDA-congres van 23 oktober klonk “We beginnen pas” van De Dijk. Om maar te zeggen: we komen eraan. Huub van der Lubbe gaf later aan dat De Dijk zich “zeker niet” schaart achter het CDA-gedachtegoed. Aan het begin van het congres had overigens (traditiegetrouw) het Wilhelmus geklonken.
• In de categorie missers plaatste Baudet vol trots een tweet dat de band Vandenberg zou optreden op Forum Outside (het Forum-festival). De gitarist rectificeerde dat direct: de band komt helemaal niet, alleen de zanger komt. En die zanger is in de jaren tachtig uit de band gegooid en zingt ook niks van het repertoire. De tweet is inmiddels verwijderd. Lees verder.
• De ChristenUnie kan je natuurlijk niet op een foutje betrappen: hun congres begon met “Loof de Heer, o mijn ziel, o mijn ziel, prijs nu Zijn Heilige Naam”.
• Bij het congres van GroenLinks/PvdA lieten ze zangeres Naaz zingen uit eigen werk. Saillant is dat het niet gestreamd mag worden. Als je de livestream bekijkt, zie je een zwart scherm tijdens het optreden. Het toont de gevoeligheid: ongetwijfeld wil Naaz niet worden gezien als de huisartiest van de partij.
• Na de speech van Timmermans werd ‘Stick Together’ van Jett Rebel gedraaid. Om maar te zeggen: wij zijn samen!
• Om te laten zien dat hij ‘van het volk’ is, deelde Timmermans (naar goed Amerikaans gebruik) zijn playlist. Met veel Springsteen, democraat in hart en nieren.
• Voor de PvdA/GL-kandidaat Esmah Lahlah is een eigen nummer gemaakt door de Tilburgse volkszanger Benno van Vugt. Zelf was ze enthousiast over het lied en figureerde ze in de clip.
• Marijnissen sloot haar speech op 23 september af met (voor SP’ers) iconische woorden: “Blijf niet mokkend aan de kant staan. Stel een daad en toon je moed. Laat je woede hand in hand gaan. Met het goede dat je doet”. Het komt van het nummer ‘Een mens is meer’ van Bob Fosko – grootvader van de Nederlandse campagnemuziek. Vrijwel iedereen kent de “Stem voor, stem SP”-reclame nog wel. Extra mooi was dat na de speech, Fosko’s dochter (Ella Wonder) het nummer zong met een hedendaagse twist: “Doe mee, stem SP”. Fosko zou trots op haar zijn… Daarna zette de dj ook Bruce Springsteen op. De working class hero.
• De jongerenafdeling van de SP heeft samen met Louisa Janssen (bekend van het TLC-programma ‘Onze Transgender Liefde’) met onderstaand lied geëist dat de rente op studieschuld 0% blijft. “Leen, alsof het je laatste dag is”. Wat mij betreft een briljante campagneplaat: pakkend qua melodie, goede boodschap en het gaat viral!

• Partij voor de Dieren liet cabaretier Maria Kraaijkamp een eigen lied schrijven voor de partij: ‘Keer Het Tij’ (kijk hier). Iets minder geslaagd vind ik haar nummer ‘Vogeltje’ in hetzelfde filmpje.
• PvdD heeft – voor de liefhebbers van harde gitaarmuziek – een overzicht gemaakt welke band bij welke kandidaat past.
• Rob Jetten gebruikte bij zijn campagneaftrap het nummer Bumaye – een track van Typhoon. Opvallend, want letterlijk betekent deze kreet “dood hem” (lees erover). In zijn speech had bij verwezen naar het nummer Wereld van Verschil van Typhoon & Bløf. Later in het NOSop3-debat gaf Jetten aan niet zoveel waarde te hechten aan de tekst van Bumaye – hij vond het een lekker strijdlied. Op de uitslagenavond gebruikte hij het ook weer.
• Bij de volgende congresspeech (op 21 oktober) draaide D66 wederom Typhoon na de speech: dit keer ‘Zandloper’.
• ‘Born This Way’ zingt D66-kandidaat Carline van Breugel. Met het nummer van Lady Gaga, een anthem in de LHBTQI+-gemeenschap, laat ze zien dat zij dé kandidaat is voor mede-queers.
• Volt koos voor ‘The moment’ van Remme na hun congres van 23 september.
• Ondertussen wordt Aant Jelle Soepboer – mede door zijn muzikale voorkeur – in de extreemrechtse hoek geduwd.
• Sinds Van Baarle met de scepter zwaait bij DENK, wordt er onder hun debatfragmenten spannende muziek gemonteerd: voorbeeld en voorbeeld.
• Over effectbejag gesproken: Wybren van Haga gebruikt niet alleen Eye of the Tiger om zijn kandidaten bekend te maken (wie deed dit toch eerder?), maar deelt ook gretig een AI-filmpje van Klaus Schwab die “own nothing, be happy” zingt omdat velen claimen dat dat zijn doel is. Factcheck: nee, dat is niet zo.
• De nummer 3 van BVNL voert op geheel eigen wijze campagne, onder de klanken van Lindemann’s Steh Auf. Lindemann, die eerder dit jaar werd beschuldigd van misbruik…
• Eerder in 2023 had Thierry Baudet aan een nummer meegewerkt over de cancelcultuur.
• In de laatste week koos Baudet voor ‘Wind of Change’ (check de beelden). Later gebruikte Orban dit als tekst om Wilders te feliciteren. Saillant is dat het nummer werd gemaakt voor de val van ‘de muur’, om de verandering in Europa te onderstrepen. Er gaan zelfs geruchten dat de CIA achter dit nummer zit, om het anti-Ruslandsentiment in Europa aan te wakkeren.
• Geen échte campagnemuziek maar toch noemswaardig: Harry Vermeegen zong het nummer “Hé hé Den Haag – gaan we nog wat doen vandaag?”

Op uitslagenavond waren dit de nummers die werden gekozen:

• PVV: Survivor – Eye of the tiger (ook ‘Het is stil aan de overkant’ werd gezongen).
• VVD: Wesly Bronckhorst – Amalia
• NSC: Bryan Adams – Can’t Stop This Thing We Started
• D66: Typhoon – Bumaye
• BBB: Sweet Caroline (gezongen door Van der Plas zelf)
• 50+: Anita & Ed – Chinees Indisch Restaurant (live)

In de debatten van NOS op 3 kiezen alle lijsttrekkers een eigen opkomstlied. Dit zijn ze in 2023:

• Ouwehand: Wende – Dit is alles
• Bikker: Fleetwood Mac – Don’t Stop
• Omtzigt: Carl Orff – Carmina Burana
• Timmermans: Bruce Springsteen – Born To Run
• Baudet: La bohème, Act I – Questo Mar Rosso
• Jetten: Typhoon – Bumaye
• Van der Plas: Jim McCann – Danny Boy
• Yeşilgöz: André Hazes – Geef mij je angst
• Olf: Labrinth – Mount Everest
• Stoffer: Israëlisch volkslied (!)
• Dassen: Empire of the sun – Walking on a dream
• Bontenbal: Beautiful Day – Queen
• Marijnissen: SP-jongeren ft. Louisa Jansen – Leen
• Haga: Bella Ciao
• Eerdmans: Murray Head – One Night in Bangkok